Denen houden van tradities, daarom vind je veel gerechten van vroeger, zoals biksemad, nog steeds terug in de Deense keuken. Het gerecht zou al uit de achttiende eeuw stammen, en kent zijn oorsprong in de zeemanskeuken.
De Deense keuken
Nu ik in Denemarken woon, is het natuurlijk tijd om de Deense keuken goed te leren kennen. Een aantal gerechten ken ik al van mijn talrijke vakanties naar Denemarken, stjerneskud (letterlijk: vallende ster) is mijn favoriet. Dat is een visgerecht wat je op vele menukaarten in restaurants in Denemarken terugvindt, met name op de lunchkaart. En dan heb je nog æbleskiver, rejemad (beide al in een koolhydraatarme variant op mijn blog verschenen), flæskesteg, risengrød, smørrebrød, brunede kartofler … heb je even?
Denemarken is een land van vlees en zuivel. Er wordt best veel vlees gegeten, dat zie je ook terug in de supermarkten. De keur aan vleesvervangers die je in Nederlandse supermarkten vindt, is in Denemarken nog ver te zoeken. Nu ben ik persoonlijk niet zo’n enorme liefhebber van “nep-vlees”, dus heel erg vind ik dat niet. Ik pas liever gerechten aan door het vlees te vervangen door bijvoorbeeld tempeh, zoals in mijn tempeh bolognese, of ik laat het simpelweg achterwege. En dat laatste heb ik gedaan bij het recept voor biksemad.
Wat is biksemad?
Biksemad is van oorsprong een zeemansterm voor plukvlees. Inderdaad, pulled meat. Jawel, die zeelieden vroeger waren best hip, want tegenwoordig kun je geen vleesrestaurant bezoeken waar geen pulled pork of pulled chicken op de kaart staat. Vandaag de dag is die Engelstalige term natuurlijk veel hipper! Biksemad werd en wordt gemaakt van restjes vlees, samen met gekookte aardappel en een spiegelei. Vaak wordt er nog biet aan toegevoegd. In Zweden heet dit gerecht trouwens pyttipanna, wat letterlijk “kleine dingen in een pan” betekent.
Tegenwoordig mag ook de zogeheten HP saus niet ontbreken. Die saus is dan weer Engels (is genoemd naar het Engelse parlement, het House of Parliament), en bestaat voornamelijk uit tomaat en tamarinde. En let op, ze is niet glutenvrij. Die saus maak ik dus zelf en wel glutenvrij, heel moeilijk is dat niet.
Mijn andere aanpassing is het vervangen van de pieper door de zoete aardappel. Die zou je bloedsuikerspiegel meer met rust laten dan een aardappel doet, maar geeft wat mij betreft ook meer smaak aan het gerecht. En ik voeg nog een appel toe voor extra smaakbeleving, gewoon omdat het kan. Als bijgerecht wordt in Denemarken het typisch Deense roggebrood gegeten, maar ik vind een bord vol met dit comfort food meer dan genoeg en eet het lekker zonder.
(Wil je meer zien van mijn belevenissen in Denemarken? Volg mij dan op Instagram, daar deel ik sowieso meer dan recepten alleen.)
Deense biksemad met HP saus
Dit heb je nodig
- 100 gr zoete aardappel
- 100 gr rode biet voorgekookt
- 1 ui
- 1 appel optioneel
- 2 eieren
- 1 handje peterselie fijngehakt
- kokosolie om te bakken
Voor de HP-saus:
- 1 el tomatenpuree
- 1 el tamarinde
- 2 el mayonaise
- versgemalen zout en peper
Zo maak je het
Maak de HP-saus:
- Roer tomatenpuree, tamarinde, mayonaise met wat zout en peper goed door elkaar. Als de saus te dik is, voeg dan een klein scheutje water toe.
Maak de biksemad:
- Snijd de zoete aardappel en de gekookte biet in blokjes. Pel en snipper de ui.
- Verhit wat kokosolie in een hapjespan. Roerbak de zoete aardappel in ongeveer 8-10 minuten tot ze gaar is. Voeg dan de gesnipperde ui en bietjes toe, en roerbak het geheel nog eens 5 minuten.
- Was de appel, verwijder het klokhuis en snijd het vruchtvlees in blokjes. Voeg die toe aan de biksemad in de pan en verhit goed.
- Breng de biksemad pittig op smaak met zout en peper. Roer de peterselie erdoor.
- Bak twee spiegeleieren in wat kokosolie.
- Verdeel de biksemad over twee borden en leg een spiegelei op elk. Schep de HP-saus erover en serveer.
Tips
- Voor minder koolhydraten vervang je de zoete aardappel door knolselderij. Dat scheelt per persoon ongeveer 7 koolhydraten. Ook kun je de appel als je dat wilt achterwege laten.
- Geen tijd of zin om HP-saus te maken? Kies dan suikervrije ketchup.
- Eet je vlees? Voeg dan een restje pulled pork of pulled chicken toe.
Smaken verschillen … stem hier op dit recept: