(Laatst bijgewerkt: november 2024)
Wil je starten met een koolhydraatarm voedingspatroon maar zit je vol met vragen? Lees dan eerst deze veel gestelde vragen over koolhydraatarm eten eens door. Wellicht zit jouw vraag ertussen, en vind je hier het antwoord dat je zocht.
Zit je vraag er niet tussen? Stel hem dan gerust! Dat kan door onder aan deze pagina een reactie achter te laten, of neem contact op via de contactpagina.
1. Wat is dat eigenlijk, koolhydraatarm eten?
2. Wat doen (te) veel koolhydraten met je?
3. Maar je hebt toch koolhydraten nodig voor energie?
4. Hoeveel koolhydraten mag je per dag eten?
5. Hoe begin je met koolhydraatarm eten?
6. Wat mag je niet eten bij een koolhydraatarm dieet?
7. Is veel vet niet slecht voor je cholesterol?
8. Wordt je niet juist dik van vet eten?
9. Is koolhydraatarm eten gezond?
10. Eet je in een koolhydraatarm dieet niet te veel eiwitten?
11. Is koolhydraatarm eten duur?
12. Veel eieren eten is toch niet goed voor je?
13. Wat is het verschil tussen ketogeen en koolhydraatarm?
14. Hoeveel kilo kun je met koolhydraatarm eten afvallen?
15. Moet ik bijhouden hoeveel koolhydraten ik per dag eet?
16. Mag je fruit eten in een koolhydraatarm dieet?
17. Mag je brood eten in een koolhydraatarm dieet?
18. Mag je nooit meer taart of koek eten in een koolhydraatarm dieet?
19. Kun je glutenvrij koolhydraatarm eten?
20. Kun je veganistisch of vegetarisch koolhydraatarm eten?
Veel gestelde vragen over koolhydraatarm eten
1. Wat is dat eigenlijk, koolhydraatarm eten?
Als je koolhydraatarm eet, dan eet je voeding waar veel minder koolhydraten in zit dan wat de gemiddelde Nederlander eet. Je laat vooral producten met suiker en/of zetmeel staan, en zorgt ervoor dat je meer gezonde vetten en eiwitten binnen krijgt. Vooral die vetten heeft je lichaam nodig, want dat is de bron van energie voor je lijf als je de koolhydraatinname beperkt. Veel mensen denken daarom dat je alleen nog maar bacon en eieren eet, maar het tegendeel is waar. Je eet vooral veel groente!
2. Wat doen (te) veel koolhydraten met je?
Eet je (te) veel koolhydraten, dan heb je waarschijnlijk vaak last van vermoeidheid (de beruchte after-dinner dip), sterke behoefte aan zoet, snel honger ook al heb je net iets gegeten, en regelmatig een opgeblazen gevoel. De kilo’s blijven vermoedelijk ook makkelijk aan je lijf hangen. De suikers (glucose) uit koolhydraten kan je lichaam namelijk makkelijk omzetten in lichaamsvet. Gooi je je eetpatroon om, en ga je drastisch minder koolhydraten eten, dan zal je na een gewenningsperiode veel minder last van dit soort klachten hebben. Let wel: je lichaam heeft tijd nodig om om te schakelen, en de eerste dagen / weken zal je je niet opperbest voelen. Volhouden, dit gaat voorbij! Daarna voel je je beter en een stuk energieker.
3. Maar je hebt toch koolhydraten nodig voor energie?
Je hebt wellicht geleerd dat je lichaam suiker (glucose) nodig heeft voor energie. Maar je lichaam heeft in feite twee energiebronnen beschikbaar: koolhydraten en vetten. Koolhydraten zijn voor het lichaam het makkelijkst in energie om te zetten en zijn daarom goed voor snelle energie: een reden dat veel sporters een bord spaghetti eten voordat ze een sportprestatie neer moeten zetten. Een te veel aan koolhydraten wordt echter omgezet in lichaamsvet, je komt aan.
Je lijf kan echter ook vetten als energiebron gebruiken. En die vetten leveren in tegenstelling tot koolhydraten langdurige energie. Vergelijk het met het branden van een open haard: het krantenpapier dat je erop gooit om snel vuur te krijgen, zijn de koolhydraten. De briketten die lekker lang gloeien, zijn de vetten (vrij naar Patric Heizmann). Je houdt het dus lang vol op deze energie, en zult daarom ook minder last van hongergevoel hebben.
4. Hoeveel koolhydraten mag je per dag eten?
Een koolhydraatarm dieet is geen nul-koolhydraten dieet. Er zijn verschillende richtlijnen volgens welke je koolhydraatarm eet. Mijn persoonlijke grens (bij gewichtsbehoud) ligt tussen de 70-100 koolhydraten per dag. Wist je dat het gemiddelde westerse dieet zo’n 300 koolhydraten per dag telt? Een koolhydraatarm dieet ligt meestal tussen de 50 en 150 koolhydraten. Zit je onder de 30, dan spreek je van een ketogeen dieet.
Hoeveel koolhydraten je precies kunt eten, is voor iedereen anders, en hangt af van je gewicht, je leeftijd, je leefstijl en het doel dat je wilt bereiken. En je ontkomt er dan niet aan om te gaan tellen. Gelukkig zijn er handige hulpmiddelen op internet beschikbaar waar je een berekening kunt laten maken, zoals een keto-calculator (Engelstalig) bijvoorbeeld. Die kun je hanteren als richtlijn, zolang je er maar niet te rigide mee omgaat. Mijn mening hoor. En dan zijn er hulpmiddelen om bij te houden wat je eet: ik gebruik zelf Fatsecret.
Richtlijn:
Eet 40-100 gram koolhydraten, 1x je huidige gewicht aan eiwitten, en de rest aan goede vetten.
5. Hoe begin je met koolhydraatarm eten?
Als je snel wilt beginnen met koolhydraatarm eten, en je wilt er niet te moeilijk over doen, kijk dan eens bij de snelstart. Daar vind je een paar simpele tips waarmee je direct aan de slag kunt, zonder dat je koolhydraten hoeft te tellen. In het kort komt het neer op het verminderen van vooral suiker, zetmeelhoudende en graan producten (brood, koek / gebak, aardappelen, pasta) en kant en klaar eten (pakjes en zakjes), en het verhogen van gezonde vetten en eiwitten.
6. Wat mag je niet eten bij een koolhydraatarm dieet?
Je mag natuurlijk alles, maar het is verstandig om een aantal producten te laten staan. Koolhydraten vind je nu eenmaal in zeer veel levensmiddelen. En dat is goed, want juist de complexe koolhydraten kan je lichaam goed gebruiken. Vooral groente en beperkt fruit is oké want die bevatten gemiddeld niet al te veel koolhydraten, maar wel de goede (complexe) koolhydraten, en leveren je ook veel vitaminen en mineralen. Je wilt vooral de enkelvoudige koolhydraten laten staan, die jagen je bloedsuikerspiegel de hoogte in en dat is nou net niet de bedoeling.
Wil je je koolhydraatinname beperken, eet dan de volgende producten daarom liever niet of in ieder geval zo min mogelijk:
- suiker en andere zoetmiddelen, plus alles waar suiker in zit (etiketten lezen!): ook geen honing, agavesiroop etc., frisdrank, koek, zoet broodbeleg, snoep
- granen / pseudogranen: brood, crackers, pasta, pizza, rijst, havermout, quinoa, amaranth
- zetmeelrijke groente: aardappelen, mais
- sommige zuivelproducten: melk, ijs, zuivelproducten met smaakjes
- light producten: hier is vet uitgehaald en suiker (en dus koolhydraten) aan toegevoegd
- koolhydraatrijk fruit: vooral banaan, vruchtensap
- peulvruchten: alle soorten
Op de “doen en laten” pagina hier op de blog vind je een uitgebreid overzicht van wat je wel en beter niet zou kunnen eten, plus een aantal koolhydraatarme alternatieven.
7. Is veel vet niet slecht voor je cholesterol?
Dat is achterhaald. Uit onderzoek is gebleken dat juist het eten van veel koolhydraten een negatieve invloed op je totaal-cholesterol zou hebben. Ofwel: de verhouding HDL (goede cholesterol) en LDL (slechte cholesterol) gaat scheef. Je kunt dus beter met een kaas-omelet gevuld met groente lunchen, dan met een boterham met hagelslag. En het is nog eens veel lekkerder ook!
Kanttekening: goede vetten zijn geen probleem voor je gezondheid, transvetten zijn dat wel! Laat bewerkte producten (diepvriespizza’s, koek, de genoemde hagelslag en vele andere kant-en-klaar producten) daarom zo veel mogelijk staan.
8. Wordt je niet juist dik van vet eten?
De mythe: van vet eten wordt je dik. Klopt niet! Onderzoek heeft uitgewezen dat je vooral dik wordt van suiker. Het gaat natuurlijk wel om de goede vetten, die je lichaam nodig heeft als energiebron als je weinig koolhydraten eet. Over transvetten is iedereen het eens: niet eten, wordt je dik van en zijn slecht voor je gezondheid. De beste vetten om te eten zijn (gras)boter, kokosolie, ghee en olijfolie, plus vetten uit noten en zaden, of avocado.
9. Is koolhydraatarm eten gezond?
Zoals met elk dieet hangt het er maar vanaf hoe je het toepast. Als je koolhydraatarm gaat eten en je eet bij wijze van spreken alleen bacon en gebakken eieren, dan is koolhydraatarm eten niet gezond. Maar als je het goed doet, dan betekent koolhydraatarm eten juist veel groente en beperkt fruit op je bord, aangevuld met gezonde vetten en voldoende eiwitten en alles zonder suiker. En juist omdat je veel meer groente eet dan in een normaal westers dieet, plus ook nog eens suiker laat staan, is koolhydraatarm eten best wel gezond!
10. Eet je in een koolhydraatarm dieet niet te veel eiwitten?
Zoals met elk dieet is het belangrijk om gevarieerd te eten. Als je een koolhydraatarm dieet op de juiste wijze volgt, dan zul je vooral veel groente, aangevuld met beperkt vlees, vis (of tofu en tempeh als je vegetarisch eet) en bepaalde zuivel eten. En dan zit het met die eiwitten wel goed. Doe je het andersom en eet je vooral vlees, bacon and eggs, en liters Griekse yoghurt, dan eet je inderdaad te veel eiwitten. Richtlijn is trouwens 0,8-1 gram per kilogram gewicht per dag.
11. Is koolhydraatarm eten duur?
Dat ligt er aan. Als je veel vlees eet, en liever ontbijt met kant en klare eiwitshakes, kan de kassabon wel eens hoger uitvallen dan je gewend bent. Ook als je veel koolhydraatarm wilt bakken, ben je wat meer geld kwijt. Amandelmeel is nu eenmaal duurder dan tarwebloem. Maar gezond koolhydraatarm eten betekent eigenlijk vooral veel groente eten, aangevuld met goede vetten en wat zuivel voor de eiwitten. En zo af en toe verwen je jezelf met een koolhydraatarm homemade taartje. Eiwit shakes en proteïnerepen heb je helemaal niet nodig, en zijn zelfs af te raden want daar zit vaak veel rommel in die je liever niet wilt eten. Als je de nadruk legt op veel groente, beperkt fruit, en je kookt volgens de seizoenen en let op de supermarktaanbiedingen, dan is koolhydraatarm eten niet duurder dan welke andere manier van eten.
12. Veel eieren eten is toch niet goed voor je?
Nog zo’n mythe! En die is gebaseerd op een verouderd onderzoek, waarbij konijntjes letterlijk als proefkonijn werden gebruikt. Die kregen eieren te eten, maar om de Duitse coach Patric Heizmann te citeren: “Konijnen? Dat zijn hardcore veganisten!”. Konijnen eten plantjes, en zijn er niet op gemaakt om dierlijke producten te eten. Logisch dus dat het licht uitging bij het konijn. Tja, hoe zou jij je voelen als je wekenlang alleen gevoed werd met gras? Waarschijnlijk zijn bij jou dan ook de lichten allang uitgegaan.
Conclusie van het onderzoek was wel dat eieren in het algemeen slecht zijn voor je cholesterol, ook voor de mens. En dat klopt dus niet. Talrijke onderzoeken hebben inmiddels aangetoond dat cholesterol uit voeding een minimale invloed op het cholesterol niveau in je lichaam heeft. En dat je dus rustig eieren kunt eten. Elke dag!
13. Wat is het verschil tussen ketogeen en koolhydraatarm?
Je hebt er vast wel eens van gehoord, keto of ketogeen eten. Dit is een specifieke vorm van koolhydraatarm eten, waarbij het maximum aantal koolhydraten per dag niet veel hoger is dan 20-30. Er worden vooral meer gezonde vetten gegeten. Op deze manier raakt je lichaam in een staat van ketose, en dat zou helpen met afvallen. Maar het helpt veel mensen ook om bepaalde gezondheidskwalen onder controle te krijgen of kwijt te raken. Over het algemeen is het advies om een ketogeen dieet niet eeuwig te volgen, maar voor een beperkte periode (bijvoorbeeld om een paar kilo af te vallen en tot maximaal 6 maanden) zou het geen probleem zijn.
14. Hoeveel kilo kun je met koolhydraatarm eten afvallen?
Daar is geen eenduidig antwoord op. Het ligt er helemaal aan hoeveel kilo’s je kwijt moet/wilt. En de ene persoon valt nu eenmaal makkelijker af dan de andere. De eerste dagen zul je veel afvallen: zoals bij bijna alle diëten is dat vooral vocht. Daarna gaat het een stuk langzamer, en dan moet je gewoon volhouden. Koolhydraatarm eten is nu eenmaal geen crashdieet. Ik kan alleen uit eigen ervaring spreken: ik ben met een koolhydraatarm dieet in 8 maanden 18 kilo afgevallen.
15. Moet ik bijhouden hoeveel koolhydraten ik per dag eet?
Nee hoor, dat moet helemaal niet. De ervaring leert dat het vooral in het begin wel helpt om gevoel te krijgen bij wat je precies eet. Als je een paar maanden koolhydraatarm eet en je kent het klappen van de zweep, is het waarschijnlijk niet meer nodig om je eten te “tracken”, maar als je het leuk vindt of het helpt je gewoon goed, dan kun je het natuurlijk gewoon blijven doen. Zelf gebruik ik Fatsecret, maar er zijn nog veel meer trackprogramma’s in omloop, dus kies welke bij jou past.
16. Mag je fruit eten in een koolhydraatarm dieet?
Ja hoor dat mag. Het is wel beter om koolhydraatrijk fruit te laten staan (vooral de banaan). Maar je kunt best af en toe een koolhydraatarm bananenbrood bakken, want dan verdelen de vele koolhydraten die in de banaan zitten zich over de plakjes die je van het bananenbrood snijdt. Eet je fruit uit het vuistje, of in je ontbijtyoghurt, kies dan vooral rood fruit (bessen, bramen, aardbeien, frambozen) en met mate.
17. Mag je brood eten in een koolhydraatarm dieet?
Nederland is een brood-natie, Duitsland ook trouwens. En dus zijn we er allemaal mee opgegroeid, met die bruine boterham met hagelslag. Of pindakaas. Werd je groot en sterk van, toch?
Je mag natuurlijk alles. Het is alleen wel zo, dat brood veel koolhydraten bevat. Wil je je houden aan een koolhydraatarm eetpatroon, dan zal een boterham er waarschijnlijk niet in passen. In een bruine boterham zitten gemiddeld 14 koolhydraten, in een bolletje al snel 20. Als je dag-grens bijvoorbeeld bij 60 koolhydraten ligt, en je begint je dag met twee boterhammen en eet ’s middags nog eens twee boterhammen, dan zit je al aan die 60 koolhydraten. En dan hebben we het over broodbeleg nog niet eens gehad. Wil je toch af en toe brood eten, bak dan zelf koolhydraatarm brood, bijvoorbeeld deze.
18. Mag je nooit meer taart of koek in een koolhydraatarm dieet?
Als je geen koek meer eet omdat daar koolhydraten in zitten, kun je de slagroomtaart op je verjaardag wel vergeten, nietwaar?
Gelukkig kun je gerust van een zoete snack genieten, mits je ze maar zelf maakt. Zo weet je wat erin gaat. Een veel gebruikt zoetmiddel dat 0 (nul) koolhydraten bevat, is erythritol. Daar kun je prima mee bakken, bijvoorbeeld een lekkere plaattaart. Er staat zelfs een chocolade tompouce recept hier op de site waar helemaal geen zoetmiddel in zit!
19. Kun je glutenvrij én koolhydraatarm eten?
Ja hoor, dat kan heel goed. Juist bij koolhydraatarm bakken worden vaak meelsoorten gebruikt die glutenvrij zijn, zoals amandelmeel en kokosmeel. En wist je dat echt ALLE recepten hier bij Con-serveert glutenvrij zijn?
20. Kun je veganistisch of vegetarisch koolhydraatarm eten?
Ja en nee.
Zelf eet ik al jaren vegetarisch (tegenwoordig staat er ook af en toe vis op het menu), en kan dat prima combineren met koolhydraatarm eten. Zolang je zorgt voor voldoende afwisseling (zoals de Engelsen zo mooi zeggen: eat the rainbow), dan krijg je alles binnen wat je nodig hebt. De recepten op Con-serveert zijn dan ook voornamelijk vegetarisch, veel zelfs vegan. Vlees en vis vervang je als je vegetarisch koolhydraatarm eet door bijvoorbeeld tempeh, tofu, kaas en eieren.
Eet je geheel veganistisch, dan wordt het wel een stuk lastiger. Je loopt vooral risico om te weinig eiwitten binnen te krijgen, en plantaardige eiwitbronnen zoals peulvruchten zijn in een koolhydraatarm eetpatroon taboe. Vegan koolhydraatarm eten is naar mijn mening niet aan te raden.
Zit jouw vraag niet tussen deze veel gestelde vragen over koolhydraatarm eten? Stel hem! Dat kan hieronder in de reacties, of via de contactpagina.
Meer tips nodig? Kijk dan eens bij mijn tien beste tips over koolhydraatarm eten.
Disclaimer: ik ben wel een ervaringsdeskundige maar geen wetenschapper, en baseer mijn mening over gezond eten op mijn eigen ervaring en op informatie die vrij op internet toegankelijk is. Het is aan jezelf om te bepalen of je al dan niet dezelfde mening hebt.