Het is zo onderhand weer tijd voor een aflevering van de wereldkruiden. Ditmaal in de spotlight: berbere, een kruidenmengsel uit Ethiopië. Maar eerst iets meer over de eet- en drinkgewoonten van dit Afrikaanse land.
De Ethiopische koffie legende
Ethiopië is bij ons vooral bekend om de koffie. Het verhaal wil dat geitenhoeders zagen dat de geiten die van een struik met rode besjes hadden gegeten, tot diep in de nacht aan het rondspringen waren. Eén van de herders (zijn naam zou Kaldi zijn geweest, vandaar de naam van de koffie-keten Kaldi) probeerde ze zelf, en bemerkte ook dat zijn vermoeidheid als sneeuw voor de zon verdween. Het zouden de monniken zijn geweest die erachter kwamen dat je de bessen kon roosteren en er koffie van kon maken.
Het koffiedrinken is in Ethiopië een hele ceremonie. Er komt wierook aan te pas, er worden eerst kikkererwten geroosterd, en dan pas zijn de koffiebonen aan de beurt. Bij het opgieten wordt de eerste kop ‘geofferd’ aan moeder Aarde door ze over de grond te gieten. En het opgieten wordt driemaal gedaan, want in Ethiopië komt al het goede in drieën.
Leuk weetje: een potentiële aanstaande bruid moet haar aanstaande man een kop koffie geheel bedekt met een schuimlaagje aanbieden. Als het schuimlaagje mislukt, is dat een teken dat ze geen kookkunsten zou bezitten. Gelukkig hebben we in het westen daar prima koffie-apparaten voor :-D :-D
De Ethiopische keuken
De Ethiopische keuken kent een verscheidenheid aan kruiden, maar vrijwel geen zoete gerechten. Men eet geen maaltijd zonder injera, een plat brood van glutenvrij teff-meel (voor geïnteresseerden: dit meel is o.a. online te koop). Er wordt relatief veel vlees gegeten, anders dan in andere Afrikaanse landen het geval is.
Er is een grove tweedeling in de Ethiopische keuken te maken. Zo is er ‘wot’, gerechten die meestal rood gekleurd zijn en pittig gekruid met berbere. En dan is er ‘alicha’, gerechten die geel gekleurd zijn en mild gekruid met kurkuma.
Een Ethiopische tafelgewoonte is om je bord niet helemaal leeg te eten, als teken dat je verzadigd bent (manlief weet dat volgens mij allang, want die laat altijd een klein restje op zijn bord liggen ;-) ).
Zoals met veel kruidenmengsels is ook voor berbere geen standaard recept. De vaste ingrediënten zijn chili, gember, kruidnagel, koriander en de inheemse lange peper. Het is een pittig mengsel, dat qua smaak veel weg heeft van de Indiase garam masala.
Berbere: hoe gebruiken
Berbere doet het het goed met gegrild vlees. Maar gelukkig voor de vegetariërs onder ons is het ook erg lekker bij groente, zoals pompoen, erwten of boerenkool. Je hebt er niet veel van nodig want het is vrij scherp van smaak.
Het volstaat al om een hele berg groenten lekker te roerbakken en er wat berbere aan toe te voegen. Ideaal om restjes op te maken dus. Zo krijg je een makkelijke Afrikaanse wot, een vegetarische roerbakschotel. Lekker om zo te eten, of met een stukje gegrilde witvis. Zo gezegd, zo gedaan!
Vegan Ethiopische ‘wot’ groenteschotel met berbere kruiden
Dit heb je nodig
- 200 gr bloemkool
- 2 winterwortels
- 1 courgette
- 1 rode ui
- 1 knoflookteentje
- 4 tomaten
- 1 tl berbere kruiden
- kokosolie om te bakken
Zo maak je het
- Maak de bloemkool schoon en snijd ze in roosjes. Kook de bloemkool in 5-7 minuten beetgaar. Giet af.
- Pel en snipper de ui en knoflook.
- Maak de courgette, wortels en tomaten schoon en snijd alles in blokjes (niet te klein).
- Verhit wat kokosolie in een roerbakpan. Voeg de ui en knoflook toe en bak kort. Voeg dan de courgette en wortels toe en bak 5 minuten. De groente moet lekker knapperig blijven. Voeg de tomaten toe en bak 3 minuten.
- Voeg de berbere kruiden en de bloemkool toe en verhit het geheel nog enkele minuten.
Tips
- Lekker bij gegrilde witvis, of eet het met in parten gesneden gekookte eieren.
- Kun je geen berbere kruiden krijgen? Neem dan de Indiase garam masala, die qua smaak veel op berbere lijkt.
Smaken verschillen … stem hier op dit recept: